“Waar was je op 16 april 2019?” Oh nee, een dergelijke vraag heb ik al eerder gesteld, daar gaat het nu niet over!

Aanstaande maandag op tweede paasdag hebben we oud selectiekeepers van de vereniging uitgenodigd om elkaar tijdens een keepersreünie te ontmoeten. Waarom een dergelijke reünie en niet een rechtsback- of aanvallende middenvelderreünie? 

Nou misschien omdat een keeper een bijzondere positie inneemt binnen een elftal of spelersgroep. Hij heeft een afwijkend tenue, handschoenen en bij zon tegen een zonneklep of pet en ondanks dat hij deel uitmaakt van een elftal, een spelersgroep, is hij in zekere mate toch een eenling. Juicht in zijn eentje bij een gescoord doelpunt. Alleen als het echt een beslissende treffer is, zie je een keeper het hele veld over rennen om als laatste op de kluwen ploeggenoten te springen. En ja, als hij met een verre uittrap aan de basis van een doelpunt staat, dan is hij voor even wel het middelpunt en komen de spelers naar hem toe, maar verder is het juichen in eenzaamheid. Zeker als je bij ons aan de ‘kanaalkant’ staat en ook nog eens weinig toeschouwers om je heen hebt. 

Een eenling dus, die ook in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt en gevangen is in het strafschopgebied, waarin hij voor een deel (het doel- of vijfmetergebied) wel extra bescherming geniet. Hij mag wel uit het strafschopgebied komen en de afgelopen twee decennia wordt dat ook steeds vaker van hem verwacht, want als keeper moet je mee kunnen voetballen, een extra veldspeler zijn. Terwijl dat nu juist niet altijd de kwaliteit van een keeper is of de reden dat een keeper is gaan keepen: het niet goed genoeg kunnen voetballen. Hoewel die stelling eigenlijk ook achterhaald is; keepers worden steeds betere voetballers. En voor welke keeper hier kritiek op mij heeft: Ik heb enig recht van spreken en spreek uit eigen ervaring. Weliswaar vanuit het zaalvoetbal, maar daar was ik ook niet goed genoeg als speler, maar mocht ik gelukkig toch meedoen door te gaan keepen. 

Als het niet (goed genoeg) kunnen voetballen kritiek is op een keeper dan kan dat omgekeerd ook gelden: veldspelers, die juist zijn of moesten gaan voetballen, omdat ze niet over keeperskwaliteiten beschikken: het gestrekt naar een hoek gaan om een bal uit de hoek te tikken, met gevaar voor eigen lijf en leden uitkomen, ballen vangen en stompen. Het is een beetje als het lied van Herman van Veen: een keeper moet kunnen rennen, vliegen, vallen, opstaan en weer doorgaan. Toch hoor je nooit een analist over een voetballer zeggen dat hij is gaan voetballen omdat hij vast niet kon keepen. 

Het doorgaan valt niet altijd mee voor een keeper. Bijvoorbeeld na het incasseren van een doelpunt, waarbij de keeper ‘er niet goed uit ziet’. Een fout van de keeper leidt bijna altijd tot een tegentreffer. In tegenstelling tot een fout van een veldspeler, dat die directe gevolgen meestal niet ondervindt. In dat geval gaat het slechts om balverlies of het niet scoren. Voor het wedstrijdverloop kan het missen van een kans van een veldspeler of het door de benen door laten gaan van de bal door een keeper hetzelfde resultaat tot gevolg hebben. Toch heb ik het idee dat er makkelijker over het missen van een kans wordt heen gestapt en daar minder lang bij wordt stilgestaan dan bij een fout van de keeper. 

Dé kans voor een keeper om zich te onderscheiden is bij een penalty of beter nog bij een penaltyreeks. Daar kan hij pas echt de held van zijn elftal worden. Vijf kansen om beslissend te zijn. De druk is dan ook minder voor de keeper, want die ligt toch meer bij penaltynemer. Pak je als keeper een penalty dan heb je dat goed gedaan en als het niet zo is, dan is het een goed genomen penalty. 

Bij het aangeven van het spelsysteem wordt de keeper nog weleens vergeten dat hij meedoet. Er wordt immers vaak over 4-3-3 of 4-4-2 gesproken, maar dit moet natuurlijk zijn 1-4-3-3 of 1-4-4-2 zijn. De keeper is denk ik ook de enige speler waarvoor zo veel verschillende benamingen zijn: doelman, doelwachter, doelverdediger, ballenvanger, kiep (of keep?), goalie, sluitpost. En wanneer hij beslissend is, held. 

Een keeper, een bijzondere speler, en dat is ‘ie. 

Oh ja, en daar waar ik schreef keeper lees ook keepster en daar waar ik schreef held lees ook heldin of zoals deze week Fabiënne.



vorige columns